Familiewapen

Op het Friedhof Riensberg in Bremen is een graf met 3 generaties van de familie, beginnend bij een kleinzoon van Johann Christian te weten Joachim Friedrich (Fritz, 1814-1880), zijn zoon Carl Wilhelm (1849-1909), en kleinzonen Fritz (1892-1956) en Max Joachim (1894-19??). In het midden van de grafsteen staat een wapen afgebeeld. Op het schild ervan staan 3 eikebomen op een "Dreiberg" (heuvel met 3 toppen). Op de helm bevindt zich een gesloten "Flug" (paar vleugels op poten, van de zijde gezien), met daarop een band met 3 eikels. Het geheel is omrand door een weelderig helmkleed.

Zie http://grabsteine.genealogy.net/tomb.php?cem=135&tomb=6289&b=H
  bron: Gerda Steffens

 bron: Gerda Steffens

Eenzelfde beschrijving van het wapen vindt men in de 1871 uitgave van Siebmacher's Wappenbuch: "In silber, auf grüne Dreiberg, 3 wachsende grüne Bäume. Auf grün-silber bewulstetem Helme ein geschlossener Flug, belegt mit roten Balken, worin drei goldene aufgehende Eicheln. Decken: rot-silber." Maar in deze uitgave wordt het wapen togekend aan het Hamburger adelijke patriciers-geslacht "von Holtze" of "van Holte". Wel wordt in de tekst eronder verwezen naar het voortbestaan in Bremen van kooplieden "von Holtz". Het bijbehorende beeld van het wapen heeft duidelijke overeenkomsten met het wapen op het familiegraf, maar wijkt op een aantal punten ook af. De "Dreiberg" is sterk geprononceerd, de poten onder de vleugels ontbreken, en de bomen lijken niet op de eikebomen afgbeeld op het graf. Ook het type helm verschilt evenals het helmkleed.

In een vroegere editie van Siebmacher's Wappenbuch uit 1702 vindt men een afbeelding van het wapen van een familie "von Holtz" uit Holstein met een veel betere gelijkenis:

Wat hier ontbreekt is een expliciete "Dreiberg", en de bomen zelf zijn ook voorzien van eikeltjes. (De foto van het graf heeft helaas onvoldoende resolutie om eventuele eikeltjes erop te kunnen herkennen.) De kleurstelling (groene bomen met goud/gele eikels, rode band eveneens met goud/gele eikels, en rood-wit/zilver helmkleed) daarentegen is volkomen identiek. Het gaat hier om het graven-geslacht "von Holtz" (waar de naam Holstein overigens ook vandaan komt).
In dezelfde editie vindt men ook weer het wapen van de famile "von Holtze" uit Hamburg (dit keer in spiegelbeeld), echter nu met een groen-wit/zilver helmkleed ( i.p.v. rood-wit/zilver) en een wit/zilver "Flug"-band (i.p.v.rood). Op een zilveren band mogen heraldisch gezien geen gouden eikeltjes geplaatst worden - dus hier kan ook een vergissing in het spel zijn.


Ook in deze afbeelding is de "Dreiberg" feitelijk afwezig: het is nu simpelweg een heuvel zonder toppen.

Desalniettemin rijst het vermoeden dat het hier toch om verschillende takken van een en dezelfde famile gaat. De hoofdkenmerken, de 3 bomen, de gesloten "Flug" met de band en de 3 eikels erop, zijn in alle uitvoeringen aanwezig. Dit vermoeden wordt gesterkt door het feit dat de locaties Holstein, Hamburg en Bremen zeer dicht bij elkaar liggen. 

Tenslotte, in het wapen-naslagwerk van Rietstap, na zijn dood aangevuld door Roland, worden ook hier de wapens van de families uit Holstein en Hamburg afgebeeld (helaas alleen het schild, resp. 2e rij - 2e schild, en 4e rij - 3e schild):

Er schijnt overigens ook een alliantie geweest te zijn tussen de familie "von Holtz" uit Holstein en de familie "Guldenbalck" uit Pruisen (zie 2e rij - 4e schild) gezien de replicatie van de "Dreiberg" met de 3 bomern erop.